Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) doet toegepast wetenschappelijk onderzoek waarin we ons richten op onderwerpen waar behoefte is aan extra (veiligheids)kennis. Met deze onderzoeken gaan we dieper in op een onderwerp, door uitgebreidere analyses van ongevallen te doen en door het onderwerp in een breder perspectief te plaatsen. Voor deze onderzoeken maakt het RIVM gebruik van beschikbare ongevalsdata, literatuuronderzoek, externe databronnen en nieuwe onderzoeksmethoden.
Onderzoeken
Nachtwerk: Suggesties voor veilig werken
In dit onderzoek is gekeken welke maatregelen mogelijk en haalbaar zijn om veilig nachtwerk te bevorderen. Dit is gedaan aan de hand van het bekijken van arbocatalogi, literatuuronderzoek en interviews met kennisprofessionals. Het resultaat bestaat onder andere uit vier aanknopingspunten waarmee bedrijven en sectoren zouden kunnen starten als zij het veilig werken in de nacht willen bevorderen.
Naar de resultaten
Nachtwerk: Arbeidsongevallen
Ongeveer 1,3 miljoen mensen in Nederland werken soms of regelmatig in de nacht. Uit eerder onderzoek is gebleken dat werknemers die veel in de nacht werken een grotere kans hebben op slaapproblemen, diabetes mellitus, en hart- en vaatziekten dan wanneer zij (alleen) overdag zouden werken. In opvolging op dit eerdere onderzoek heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) onderzocht of er voor werknemers die in de nacht werken ook een grotere kans is op een ongeval tijdens het werk.
Naar de resultaten
Afleiding
Aanrijdingen hebben vaak meerdere oorzaken. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft onderzocht welke rol afleiding hierbij speelt. Om hier een beter beeld van te krijgen heeft het RIVM 50 ernstige arbeidsongevallen waarbij afleiding een rol speelde geanalyseerd.
Naar de resultaten
Machines
Ernstige ongevallen met machines komen vaak voor. Het gaat dan om ongevallen waarbij mensen in aanraking komen met de bewegende delen van machines. Om een beter beeld te krijgen van de oorzaken heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) 100 ernstige arbeidsongevallen uit 2015 en 2016 geanalyseerd.
Naar de resultaten
Flexwerkers
Ook in Nederland zijn er steeds meer flexibele werkenden. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) onderzocht 75 ongevallen op verschillen tussen flexwerkers en niet-flexwerkers. Hieruit blijken de oorzaken van ongevallen tussen deze groepen niet beduidend te verschillen. Verder onderzoek is van belang omdat de groep flexwerkers, waaronder ZZP’ers, naar verwachting de komende jaren zal toenemen.
Naar de resultaten
Ontwikkelingen
Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen gaan door. Als het gaat om veilig werken zijn automatisering, robotisering en flexibilisering actuele thema's. Wat zijn de mogelijke gevolgen van dit soort ontwikkelingen voor de veiligheid op de werkvloer? Met onder ander verdiepende onderzoeken brengt het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) de stand van zaken in kaart en de mogelijke gevolgen voor beleid en praktijk.
Onderzoeksthema's
Leren van beroepsziekten
Jaarlijks zijn er duizenden mensen met een aandoening die in hoofdzaak wordt veroorzaakt door werk of arbeidsomstandigheden. Beter inzicht in de oorzaken van het ontstaan van beroepsziekten biedt kansen om ze eerder en beter te herkennen. De kennis en achtergronden op het gebied van arbeidsongevallen zijn ook bruikbaar voor beroepsziekten. Beter inzicht in de oorzaken van het ontstaan van beroepsziekten biedt kansen om ze eerder en beter te herkennen. Het maakt het mogelijk te leren van beroepsziekten en beter maatregelen te nemen om beroepsziekten te voorkomen.
Lees meer
Rapporten en publicaties
Rapporten (2017-nu)
- Learning from serious occupational accidents in the Netherlands. Developing a new monitoring system from 17 years of accident data (2022)
- Datahandboek Monitor Leren van Ongevallen. Technische rapportage ter ondersteuning van analisten bij de Nederlandse Arbeidsinspectie en het RIVM (2022)
- Veilig werken en de nacht: Een verkenning van feiten, oorzaken en kansen (2022)
- Afleiding bij aanrijdingen op de werkplek : Een verkenning van het onderwerp en analyse van vijftig ernstige arbeidsongevallen (2020)
- Vijftien jaar incidentanalyse : Oorzaken, gevolgen en andere kenmerken van incidenten met gevaarlijke stoffen in de periode 2004-2018 (2019)
- Van gewenning naar herkenning : Een verdiepend onderzoek naar honderd ernstige arbeidsongevallen met machines (2019)
- Arbeidsongevallen met uitzendkrachten en met vaste werknemers: verkenning naar oorzaken (2019)
- Voorbij de brand: Leren van ongevallen bij de brandweer : Resultaten van een pilotonderzoek met Storybuilder (2018)
- Arbeidsongevallen onder asbestsaneerders. Een analyse met behulp van de Storybuilder database (2018)
- Leren van beroepsziekten? Een nieuw perspectief verkend : Verkenningsstudie Storybuilder voor Beroepsziekten (2017)
Rapporten (ouder dan 2017)
- Ernstige arbeidsongevallen 1999-2011 : Trends en ontwikkelingen (2015)
- De ontwikkeling van Storybuilder : Achtergrond en verantwoording (2014)
- Blootstelling aan risicovolle situaties op het werk in 2006 en 2011 (2012)
- A model for comparing occupational health and safety (2011)
- Kwantitatieve risicoanalyse voor arbeidsveiligheid. De ontwikkeling van een risicomodel en software (2009)
- Identificatie van belangrijke beroepsgroepen en stoffen bij het ontstaan van gezondheidseffecten en ziektelast door blootstelling aan stoffen onder arbeidsomstandigheden (2006)
Artikelen in vakbladen
- Afleiding bij aanrijding op de werkplek (Tijdschrift toegepaste Arbowetenschap (2022; 35(1))
- Van onveilig gedrag naar kansrijke oplossing (Evofenedex magazine, oktober 2021)
- Andermans fouten (Vakblad Arbo, 3 - 2021)
- Pak kans op afleiding aan (Evofenedex magazine, februari 2021)
- Welzijnsalfabet RIVM ( Veiligheidsnieuws nr 206 - maart 2020)
- Samen met stakeholders een kennisagenda ontwikkelen voor ‘Veilig en Gezond Werken in 2030 (Tijdschrift voor toegepaste Arbowetenschap, 4/2019, 132-140)
- Effectiviteit Resilience serious game: werkt het? Resilience implementeren in de praktijk van veiligheid (Tijdschrift voor toegepaste Arbowetenschap, 1/2019, 1-15)
- Weg met geluk; samen 'safety voodoo' uitbannen (NVVK info 2018-2, 34-37)
- Werkende veiligheidsmaatregelen: 'Safety Voodoo' of onderbouwd inzicht? (NVVK info 2016-2, 14-16)
- Een ongeval met een machine (VCA Actueel 2017-1)
- Een ongeval bij een storing aan een machine (VCA Actueel 2017-2 )
- Ongevallen met PBM (Vakblad ARBO)
- Afwegen kosten en baten voor reductie arbeidsongevallen in de kartonfabricage (Tijdschrift toegepaste Arbowetenschap 2012; (1):16-21)